To be or not to be, that’s the question.
William Shakespeare

‘Dat is toch met stenen?’ vroeg iemand mij laatst. ‘Ja, met kleuren toch?’ hoor ik ook wel eens.

Gestalttherapie is niet zo bekend bij het grote publiek, terwijl het wel een al lang bestaande en beproefde methode is. Op de website van de NVAGT, waarbij ik aangesloten ben, lees je meer over gestalttherapie.

Alvast een tipje van de sluier: het is niet met stenen en ook niet met kleuren. Gestalttherapie is de therapie van het contact. Contact met elkaar, maar bovenal met jezelf. Waar in de cognitieve therapie het denken centraal staat, staat in de gestalt het waarnemen centraal. Je kan waarnemen dat je iets denkt of voelt of dat er iets in je lichaam gebeurt, zonder daar direct een oordeel aan te hangen.
Gestalt is een oordeelloze, onderzoekende benadering. Ik zie vaak mensen in de praktijk die zijn vastgelopen binnen het reguliere circuit. Dit komt omdat de meeste psychologen binnen grote instellingen nog steeds vooral cognitief gericht behandelen. Maar niet alles is cognitief op te lossen. Onze breinen, levens, zielen en relaties zijn oneindig veel complexer dan dat.
De meeste mensen kennen wel de vergelijking met de ui, waarvan je steeds de lagen afpelt tot je bij de kern komt. Dit is waar de gestalttherapie sterk in is. Doordat je niet te lang blijft hangen bij verklaringen, oordelen en andere gedachten, kom je snel tot de kern.
Gestalttherapie is niet zweverig of vermijdend. Ondanks dat het oordeelloos is, kan het heel confronterend zijn. Als gestalttherapeut geef ik geen oordeel over jouw gevoelens, keuzes etc, maar zet je er wel bij stil. Als het helpend is zal ik daar ook een eigen positie bij innemen. Dit doet een psycholoog meestal juist niet. Een psycholoog of psychiater binnen een grote instelling probeert vaak neutraal te blijven, maar daardoor is er op wezenlijk niveau eigenlijk geen contact.

Een standpunt innemen is iets anders als een diagnose of een label opplakken of een instructie geven over wat iemand zou moeten doen. Het is iets om samen te onderzoeken, ‘dit vind ik, wat vind jij?’ ‘Dit merk ik, wat merk jij?’. De meeste cliënten vinden dit erg prettig en verfrissend. Een paar reacties uit de praktijk:

‘Eindelijk contact van mens tot mens’

‘Ik voel me echt gehoord’

‘Doordat jij gewoon zegt wat je denkt en vindt, leer ik nu ook om positie in te nemen op mijn werk en in mijn gezin. Eindelijk voel ik weer grond onder mijn voeten.’

En ja, heel soms gebruik ik wel eens stenen, kleuren, duplopoppetjes, stoelen, kaarten en wat ik ook maar nodig acht om iets uit te beelden of tastbaar te maken. Een kleine opstelling eigenlijk. Maar dat zijn hulpmiddelen, zoals een dokter een stethoscoop heeft, zeg maar. Niemand vraagt: ‘geneeskunde, dat is toch met stethoscopen?’
Tenslotte is gestalttherapie iets wat je pas echt zult begrijpen als je het hebt ervaren. Het is niet voor niets een ervaringsgerichte therapie. Kom het gerust ervaren. Je bent welkom met grote of kleine vraagstukken en problemen.